တၢ် ၁၇ မံၤလၢတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အဂံၢ်ခိၣ်သ့ၣ်,အမ့ၢ်အတီတဖၣ်
လံာ်စီဆှံမ့ၢ်တၢ်လၢအလၢအပှဲၤလၢပနာ်မၤထွဲအီၤန့ၣ်လီၤ.တၢ်ကတိၤကွဲးဖျါထီၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဂံၢ်ခိၣ်သ့ၣ်မ့ၢ်တၢ်ပာ်လီၤတၢ်အခီၣ်ထံးလၢပကရ့လိာ်ပ သး (အဒိ, ဒ်သိးသုကကတိၤတၢ်တမံၤဃီခဲလၢာ်, ဒီးတၢ်လီၤမုၢ်လီၤဖးသုတ အိၣ်လၢသုကျါတဂ့ၤ... ၁ ကရံၣ်သူး ၁း၁၀, မၤတၢ် ၂း၄၂ ) တၢ်ကတိၤလၢတၢ်ကွဲးလီၤအဖုၣ်အံၤတမ့ၢ်တၢ်လီၣ်ဖျါမ့တမ့ၢ်ခိၣ်ချၢစ့ၢ်ကီးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်မ့ၢ်ဒၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢပပာ်လီၤလၢအမ့ၢ်တၢ်လိၣ်အရ့ဒိၣ်၀ဲလၢပကမၤတၢ်သးခုကစီၣ်အလၢအပှဲၤအတၢ်မၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.တၢ်ကတိၤကွဲးလီၤအသးတဖၣ်တမ့ၢ်အကျၢၢ်ဘၢလံာ်စီဆှံဒီဘ့ၣ်ညါဘၣ်မ့ၢ်ဒၣ်တၢ်အမိၢ်ပှၢ်လၢအဘၣ်လိာ်အ သးဒီးပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အဂံၢ်လၢအလိၣ်၀ဲပတၢ်သိၣ်လိအပူၤန့ၣ်လီၤ.

၁. လံာ်စီဆှံအတၢ်ကွဲးဘၣ်တၢ်ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤဟဲလၢယွၤ
လံာ်စီဆှံတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအလီၢ်လံၤဒီးအသီမ့ၢ်ယွၤဘိးထီၣ်ထိးဘၣ်ဒီးမ့ၢ်ယွၤလီၣ်ဖျါ၀ဲဆူပှၤကညီ, မ့ၢ်အတအိၣ်ဒီးတၢ်ကမၣ်ဘၣ်.မ့ၢ်အအိၣ်ဒီးအစိတုာ်အကမီၤတုာ်လၢပဘၣ်နာ်ဒီးမၤအီၤန့ၣ်လီၤ. ( ၂ တံၤမသ့း ၃း၁၅−၁၇, ၁ သ့းစၤလနံ ၂း၁၃, ၂ ပ့းတရူး ၃း၂၁ )
၂. ယွၤအမ့ၢ်အတီထဲတဂၤဧိၤ
ယွၤအမ့ၢ်အတီထဲတဂၤဧိၤလီၣ်ဖျါထီၣ်အသးဒ်အမ့ၢ်တၢ်လီၤထူလီၤယိာ်လၢအအိၣ်မူ၀ဲလၢအကစၢဒၣ်၀ဲလၢအစံး၀ဲ " ယမ့ၢ် " ပှၤလၢအတ့လီၤမူခိၣ်ဒီးဟီၣ်ခိၣ်ဒီးမ့ၢ်ပှၤလၢအပှ့ၤက့ၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိန့ၣ်လီၤ.အ၀ဲဒၣ်လီၣ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီးအသးလၢအတၢ်အိၣ်ဘၣ်ထွဲဘျးစဲလိာ်ဒ်အမ့ၢ် ပၢ်, ဖိခွါဒီး သးစီဆှံ န့ၣ်လီၤ. (၅ မိၤဂှ့ ၆း၄, ယဂှါယၤ ၄၃း၁၀−၁၁, မးသဲ ၂၈း၁၉, လူၤကၣ် ၃း၂၂ )
၃.ကစၢ်ယ့ၣ်ရူးခရံာ်အတၢ်ကဲယွၤ
ကစၢ်ယ့ၣ်ရူးခရံာ်မ့ၢ်ယွၤအဖိခွါလီၤထူလီၤယိာ်, ပအိၣ်ဒီးတၢ်နာ်လၢကစၢ်ခရံာ်မ့ၢ်ယွၤ, ဒီးအ၀ဲဒၣ်မ့ၢ်ယွၤအဖိခွါထဲတဂၤဧိၤန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ခရံာ်မ့ၢ်ယွၤအ မျးကယၤပှဲၤပှဲၤ, တဘျီဃီအ၀ဲမ့ၢ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအမျးကယၤပှဲၤပှဲၤစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ခရံာ်အတၢ်ဟဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ခီဖျိသးစီဆှံအိၣ်ထီၣ်၀ဲဒၣ်လၢနီၢ်မၤရံပိာ်မုၣ်စီဆှံန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ခရံာ်အ၀ဲဒၣ်သံလၢသ့ၣ်ဖျၢၣ်စူၣ်စုညါလိၤလၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအတၢ်ဒဲးတူၢ်ပတၢ်ဒဲးဘးအဂီၢ်, ၀ံၤအ၀ဲဒၣ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤလၢတၢ်သံ, ဟဲက့ၤထီၣ်၀ဲဒၣ်လၢတၢ်သွၣ်ခိၣ်လၢ (၃) သီ၀ံၤအလီၢ်ခံ၀ံၤအ၀ဲက့ၤထီၣ်အိၣ်က့ၤလၢမူခိၣ်လၢပၢ်အစုထွဲ, ဒီးအ၀ဲဃ့ကညးန့ၢ်တၢ်လၢပဂီၢ်ဒ်အတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအိၣ်တ့ၢ်၀ဲအသိးန့ၣ်လီၤ. အ၀ဲဃ့လၢပၢ်ကစၢ်ယွၤလၢသးမုာ်စီဆှံကဟဲဒီးအိၣ်ဆိးက့ၤဒီးပှၤလၢပပူၤ, လၢကမၤစၢၤပှၤဒ်ပမ့ၢ်ပှၤနာ်က့ၤတၢ်အသိး,အ၀ဲလီၣ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤ လၢ လံာ်စီဆှံတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအသီပူၤန့ၣ်လီၤ. ( မးသဲ ၁း၂၁, ဖံလံၤပံၤ ၂း၅−၁၁, ယိၤဟၣ် ၃း၁၆−၁၈, ၁ ယိၤဟၣ် ၅း၁၁−၁၃, ၁ ယိၤဟၣ် ၅း၂၀, ရိမ့ၤ ၈း၉ မးသဲ ၃း၁၆−၁၇ )
၄. တၢ်ဒိးဘျၢလၢသးစီဆှံပူၤ
သးမုာ်စီဆှံမ့ၢ်၀ဲဒၣ်ယွၤန့ၣ်လီၤ,အ၀ဲအိၣ်ဒီးအစိကမီၤလၢကမၤတၢ်လၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိကသ့ၣ်ညါပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးလၢအမၤ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်, သးမုာ်စီဆှံအ၀ဲမၤန့ၢ်တၢ်လၢပဂီၢ်လၢပကအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဘၣ်က့ၤလၢအသီလၢပှၤနာ်က့ၤတၢ်အပူၤ, ဆှၢပှၤဆူတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤခဲလၢာ်, ဆှၢပတၢ်အိၣ်မူလၢကလဲၤတၢ်လၢတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဒ်ယွၤကလုၢ်ကထါအိၣ်၀ဲအသိးန့ၣ်လီၤ. သးမုာ်စီဆှံမ့ၢ်ပှၤလၢအထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤတၢ်ကွဲးအသးခဲလၢာ်လၢယွၤကလုၢ်ကထါပူၤ, အ၀ဲဟ့ၣ်စ့ၢ်ကီးသးအတၤ သၣ်အကလုာ်ကလုာ်လၢပှၤနာ်က့ၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်, မ့ၢ်ဒ်သိးအ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်ကမၤတၢ်ဒ်တၢ်နဲၣ်လီၤအီၤအသိးကသ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. သးမုာ်စီဆှံလီၣ်ဖျါထီၣ်တ့ၢ်အသးလၢလံာ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအလီၢ်လံၤအပူၤ, ဒီးလၢလံာ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအသီပူၤန့ၣ်လီၤ. ( ၂ မိၤဂှ့ ၁၃း၂၁−၂၂, ၄ မိၤဂှ့ ၁၁း၂၅, ဒၤနံယ့လး ၇း ၉−၁၃, ယဃ့စက့လး ၈း၁−၂, မၤတၢ် ၂း၂−၃, ရိမ့ၤ ၈း၉, မးသဲ ၂း၁၆−၁၇, ၂ တံၤမသ့း ၃း၁၆ )
၅. တၢ်ဒိးဘျၢလၢသးစိဆှံအပူၤ
ပှၤနာ်တၢ်ကိးဂၤကြၢးဆၢမုၢ်လၢ်သပှၢ်ပှၢ်ဒီးဃုန့ၢ်ဘၣ်ပၢ်ယွၤအတၢ်စံးပာ်ဘၣ်ဃးတၢ်ဒိးဘျၢလၢသးစီဆှံဒီးမ့ၢ်အူအပူၤဒ်ပကစၢ်ယ့ၣ်ရူးခရံာ်အတၢ်မၤလိာ်အသိးန့ၣ်လီၤ.တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်မုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤလၢခရံာ်ဖိဖဲအခီၣ်ထံးတဖၣ်အတၢ်လဲၤခီဖျိလၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးမ့ၢ်တၢ်လၢဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤလၢတၢအိၣ်မူဒီးတၢ် ဖံးတၢ်မၤအဂီၢ်,မ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤပှၤလၢတၢဟ့ၣ်တဖၣ်အံၤလၢကဆၢၣ်သၢလၢတၢ်မၤယွၤအတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. ( လူၤကၣ် ၂၄း၄၉ မၤတၢ် ၁း၄−၈,
၁ ကရံၣ်သူး ၁၂း၁−၃၁ ) တၢ်လဲၤခီဖျိအံၤမ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤဆီလိာ်အသးဒီးတၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်အသီအတၢ်လဲၤခီဖျိလီၤ. ( မၤတၢ် ၈း၁၂−၁၇, မၤတၢ် ၁၀း၄၄−၄၆, မၤတၢ် ၁၅း၇−၉ ) တၢ်ဒိးဘျၢလၢသးစီဆှံမ့ၢ်တၢ်လၢပှဲၤလုာ်ကွံာ်ဒီးသးစီဆှံအတၢ်လဲၤခီဖျိ (ယိၤဟၣ် ၇း၃၇−၃၉, မၤတၢ် ၄း၈ ) တၢ်ပာ်ဒိၣ်ပာ်ထီယွၤ ( မၤတၢ် ၂း၄၃, ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂း၂၈ ) လုၢ်ထီၣ်သးတုၤလီၤတီၤလီၤဒီးဟ့ၣ်လီၤသးလၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤ ( မၤတၢ် ၂း၄၂ ) ဒီးသူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤအဲၣ်ဘၣ်ခရံာ်, ဒီးအကလုၢ်ကထါဒီးပှၤလၢအလီၤမၢ်တဖၣ်အသးသမူလီၤ. ( မၢ်ကူး ၁၆း၂၀ )
၆. တၢ်ဒိးဘျၢလၢသးစီဆှံအပူၤအတၢ်အုၣ်သး
ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်တဖၣ်အတၢ်ဒိးဘျၢလၢသးစီဆှံအပူၤမ့ၢ်လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်အုၣ်အသးအတၢ်ပနိၣ်လၢနီၢ်ခိလၢအမ့ၢ်တၢ်ကတိၤလၢပျ့ၤအကျိာ်ဒ်ယွၤအသး ဒုးကတိၤအီၤအသိးန့ၣ်လီၤ. (မၤတၢ် ၂း၄) တၢ်ကတိၤလၢပျ့ၤဒ်အံၤတကလုာ်မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤဂာ်ဒီးသးအတၢ်ဟ့ၣ်လၢအမ့ၢ်ပျ့ၤအတၢ်ကတိၤ
(၁ ကရံၣ်သူး ၁၂း၁၀,၂၈ ) ဘၣ်တၢ်ပညိၣ်ဒီးဘၣ်တၢ်သူအီၤလီၤဆီ၀ဲန့ၣ်လီၤ.
၇. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်
တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်မ့ၢ်ခရံာ်အနီၢ်ခိ,မ့ၢ်ယွၤအတၢဟဲအိၣ်ဟဲဆိးခီဖျိသးစီဆှံ,အိၣ်ဒီးယွၤအတၢ်ပနီၣ်လၢအကမၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်တၢ်မၢလီၤဖးဒိၣ်လီၤ.ပှၤနာ်တၢ်တဂၤ ဘၣ်တဂၤလၢအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်က့ၤလၢသူၣ်လၢသးမ့ၢ်ပှၤလၢအရ့ဒိၣ်လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤဒီးမ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဖိ၀ဲၢ်ကိလၢအဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ်ဃာ်လၢမူခိၣ်န့ၣ်လီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၁း၂၂−၂၃, အ့းဖ့းစူး ၂း၂၂, ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂း၂၃ )
8. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အလုၢ်အလၢ်အတၢ်ဘျၢ
(က) တၢ်အလုၢ်အလၢ်ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဘျၢ,မ့ၢ်လံာ်စီဆှံတၢ်ကွဲးအသးတဖၣ်မၤလိာ်၀ဲဒၣ်လီၤ.ပှၤခဲလၢာ်လၢအပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးဒီးနာ်က့ၤခရံာ်ဒ်ပှၤအုၣ်က့ၤ ခီၣ်က့ၤအီၤဒီးမ့ၢ်အကစၢ်တဖၣ်ကဘၣ်ဒိးဘျၢအသးလီၤ.မ့ၢ်တၢ်လၢအဒုးသ့ၣ်ညါဟီၣ်ခိၣ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်သံတ့ၢ်ဃုာ်ဒီးခရံာ်ဒီးဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤတ့ၢ်ဃုာ်ဒီးခရံာ်ဒ်သိးအကလဲၤတၢ်လၢတၢ်အိၣ်မူအသီလီၤ. (မးသဲ ၂၈း၁၉, မၢ်ကူး ၁၆း၁၆, မၤတၢ် ၁၀း၄၇−၄၈, ရိမ့ၤ ၆း၄ ) တၢ်ဒိးဘျၢတဖၣ်ကမ့ၢ်တၢ်စုၣ်လီၤဘျၢလီၤ,မ့တမ့ၢ်တၢဖှံမ့ၢ်ဂ့ၤတၢ်တူၢ်လိာ်အီၤသ့၀ဲလီၤၣ
(ခ) တၢ်အီၣ်ကိၣ်အီစပံးထံ, ကစၢ်အဟါအတၢ်အီၣ်, ပၣ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢအမ့ၢ်ကိၣ်ဒီးစပံးသၣ်အထံလၢအမ့ၢ်တၢ်ပနီၣ်အဒိအတဲာ်ပာ်ဖျါတၢ်န့ၢ်ဘၣ်ယွၤ အလုၢ်အလၢ်လၢအမ့ၢပကစၢ်ယ့ၣရူးခရံာ်န့ၣ်လီၤ. ( ၂ ပ့းတရူး ၁း၄ ) မ့ၢ်တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤကစၢ်အတၢ်တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်ဒီးအတၢ်သံန့ၣ်လီၤ. ( ၁ ကရံၣ်သူး ၁၁း၂၆ ) မ့ၢ်တၢ်ဒုးစဲဘူးပှၤနာ်တၢ်ခဲလၢာ်တုၤအ၀ဲဒၣ်ဟဲက့ၤန့ၣ်လီၤ.
၉. ပှၤကညီလီၤကမၣ်တၢ်
ပှၤကညီဘၣ်တၢ်တ့လီၤအီၤဂ့ၤဒီးတီလိၤ၀ဲလီၤ. ယွၤစံး၀ဲ "မ်ပတ့လီၤပှၤကညီဒ်ပဂီၤဒၣ်ပ၀ဲအသိးတက့ၢ်" ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဂ့ၤပှၤကညီဃုထၢမၤကမၣ်တၢ်လီၤတဲာ်ကွံာ်အဃိန့ၢ်ဘၣ်တၢ်သံတမ့ၢ်ထဲနီၢ်ခိဧိၤဘၣ်မ့မ့ၢ်ဘၣ်သံစ့ၢ်ကီးလၢသူၣ်လၢသးလၢအဘၣ်လီၤဖးကွံာ်ဒီးယွၤန့ၣ်လီၤ. (၁ မိၤဂှ့ ၁း၂၆−၂၇, ၁ မိၤဂှ့ ၂း၁၇, ၁ မိၤဂှ့ ၃း၆, ရိမ့ၤ ၅း၁၂−၁၉ )
၁၀. ပှၤကညီအတၢ်န့ၢ်ဘၣ်က့ၤတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ
ပှၤကညီအတၢ်မုၢ်လၢ်လၢတၢ်ပှ့ၤက့ၤအိၣ်ထဲတမံၤဧိၤလၢအမ့ၢ်ယွၤအဖိခွါယ့ၣ်ရူးခရံာ်အသွံၣ်ဘၣ်တၢ်ဂၢ်လီၤအသးန့ၣ်လီၤ. တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤန့ၣ်တၢ်ကန့ၢ်ဘၣ်အဂီၢ်လိၣ်ဘၣ်, တၢ်တူၢ်လိာ်က့ၤခီဖျိပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးလၢတၢ်မၤကမၣ်ဘၣ်ယွၤဒီးနာ်က့ၤခရံာ်လီၤ. ခီဖျိတၢ်မၤမူ ထီၣ်က့ၤအတၢ်သ့စီကွံာ်, ဒီးသးစီဆှံအတၢ်မၤသီထီၣ်က့ၤ,ဘၣ်တၢ်ပာ်တီပာ်လိၤခီဖျိတၢ်နာ်လၢတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်အဃိ, ပှၤကညီန့ၢ်သါတၢ်ဘၣ်ဃးဒီးယွၤလၢအမ့ၢ်တၢ်မုၢ်လၢ်တၢ်မူအထူအယိာ်န့ၣ်လီၤ. ( လူၤကၣ် ၂၄း၄၇, ယိၤဟၣ် ၃း၃, ရိမ့ၤ ၁၀း၁၃−၁၅, အ့းဖ့းစူး ၂း၈, တံတူး ၂း၁၁, တံတူး ၃း၅−၇ )
၁၁. တၢ်မၤကဆှီထီၣ်က့ၤတၢ်
တၢ်မၤကဆှီထီၣ်က့ၤမ့ၢ်တၢ်ထုးဖးကွံာ်ဒီးတၢ်လၢအအၢအသီဒီးလုၢ်ထီၣ်က့ၤ၀ဲဆူယွၤန့ၣ်လီၤ. ( ရိမ့ၤ ၁၂း၁−၂, ၁ သ့းစၤလနံ ၅း၂၃, ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃း၁၂, တၢ်ကွဲးအသးစံး၀ဲ "တၢ်စီဆှံတအိၣ်ဘၣ်ဒီးပှၤတထံၣ်ဘၣ်ယွၤနီတဂၤဘၣ်" ( ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂း၁၄ ) လၢသးစိဆှံအစိကမီၤအဃိပတိၢ်န့ၢ်ယွၤအတၢမၤလိာ်န့ၢ်သ့၀ဲလီၤ. "ကဲထီၣ်ပှၤစီဆှံတက့ၢ်အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ,ယမ့ၢ်တၢ်စီဆှံလီၤ. ( ၁ ပ့းတရူး ၁း၁၅−၁၆ ) တၢ်မၤကဆှီထီၣ်က့ၤတၢ်ကဲထီၣ်၀ဲဒၣ်လၢပှၤနာ်တၢ်အပူၤ,မ့ၢ်လၢအသ့ၣ်ညါလၢအသံဒီးမူထီၣ်ဃုာ်ဒီးခရံာ်, ဒီးခီဖျိတၢ်နာ်ပာ်သးဆၢတဲာ်လၢတၢ်တမံၤဃီအံၤကိးမုၢ်နံၤ, ဒီးခီဖျိတၢ်လုၢ်ထီၣ်သးတဘိယူၢ်ဃီဆူသးစီဆှံအတၢ်ပၢတၢ်ဆှၢအပူၤန့ၣ်လီၤ. ( ရိမ့ၤ ၆း၁−၁၁,၁၃, ရိမ့ၤ ၈း၁−၃, ကလၤတံ ၂း၂၀, ဖံးလံးပံၤ ၂း၁၂−၁၃, ၁ ပ့းတရူး ၁း၅ )
၁၂. ယွၤအတၢ်ဖံးတၢ်မၤ
ယွၤအတၢ်ကိးဒီးမူဒါလၢအဘၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်ဒ်တၢ်ကွဲးအသးဟဲ၀ဲအသိး,ဘၣ်တၢဟ့ၣ်လီၤတ့ၢ်လံအီၤလၢပကစၢ်အိၣ်ဒီးအတၢ်ပညိၣ်ခံကပၤန့ၣ်လီၤ.တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤယွၤအကလုၢ်ကထါ ဒီး မၤထီၣ်မၤထီခရံာ်အနီၢ်ခိက့ၢ်ဂီၤန့ၣ်လီၤ. ( မၢ်ကူး ၁၆း၁၅−၂၀, အ့းဖ့းစူး ၄း၁၁−၁၃ )
၁၃. ယွၤအတၢ်မၤဘျါက့ၤ
ယွၤအတၢ်မၤဘျါက့ၤမ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်၀ဲဒၣ်လၢတၢ်မၤတၢ်သးခုကစီၣ်အတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤန့ၣ်လီၤ.တၢ်ထူၣ်ဖျဲးထီၣ်ကွံာ်လၢတၢ်ဆူးတၢ်ဆါ,ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤတ့ၢ်အီၤလၢတၢ်ပှ့ၤက့ၤဒီးမ့ၢ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပှၤနာ်က့ၤတၢ်တဖၣ်အတၢ်ဘၣ်ဘျုးဘၣ်ဖှိၣ်န့ၣ်လီၤ. ( ယဂှါယၤ ၅၃း၄−၅, မးသဲ ၈း၁၆−၁၇, ယၤကိာ် ၅း၁၄−၁၆ )
၁၄. တၢ်မုၢ်လၢ်လၢအပှဲၤဒီးတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ
ပှၤလၢအမံလၢခရံာ်အပူၤတဖၣ်အတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤဒီးဘၣ်တၢ်စိာ်ထီၣ်က့ၤအီၤ,ဃုာ်ဒီးပှၤလၢအအိၣ်မူဒံးဖဲခရံာ်အတၢ်ဟဲက့ၤလၢအိၣ်ဘူးတ့ၢ်လံတဖၣ်, ဒီးတၢ်ကန့ၢ်ဘၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢတၢ်မုၢ်လၢ်တ့ၢ်အီၤအံၤန့ၣ်လီၤ. ( ၁ သ့းစလနံ ၄း၁၆−၁၇, ရိမ့ၤ ၈း၂၃, တံတူး ၂း၁၃, ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅း၅၁−၅၂ )
၁၅. ခရံာ်အတၢ်ပၢတၢ်ပြးအနံၣ်
ခရံာ်အတၢ်ဟဲက့ၤခံဘျီတဘျီပၣ်ဃုာ်ဒီးပှၤစီဆှံတဖၣ်ဘၣ်တၢ်ထုးထီၣ်လၢအမ့ၢ်ပတၢ်မုၢ်လၢ်လၢအဘၣ်ဆိၣ်ဂ့ၤ, ပိာ်ထွဲထီၣ်အခံလၢခရံာ်အတၢဟဲက့ၤ အိၣ်ဖျါဃုာ်ဒီးပှၤစီဆှံဒ်သိးအကပၢတၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်အံၤအနံၣ်တကထိန့ၣ်လီၤ. ( စဖါနယၤ ၁၄း၅, မးသဲ ၂၄း၂၇,၃၀, လီၣ်ဖျါ ၁း၇, လီၣ်ဖျါ ၁၉း၁၁−၁၄, လီၣ်ဖျါ ၂၀း ၁−၆ )တၢ်ပၢအနံၣ်တကထိအံၤကဒုးအိၣ်ထီၣ်က့ၤတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤလၢအံၣ်စရ့လးကလုာ်အဂီၢ (ယဃ့းစက့လး ၃၇း၂၁−၂၂, စဖါနယၤ ၃း၁၉−၂၀, ရိမ့ၤ ၁၁း၂၆−၂၇ ) ဒီးတၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိးလၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါ ( ယဂှါယၤ ၁၀း၆−၉, စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၇၂း၃−၈, မံကၤ ၄း၃−၄ )
၁၆. တၢ်စံၣ်ညီၣ်လၢခံကတၢၢ်
တၢ်စံၣ်ညီၣ်လၢခံကတၢၢ်ကအိၣ်၀ဲဖဲပှၤအၢပှၤသီလၢအသံတဖၣ်ကမူထီၣ်က့ၤ၀ဲဒီးကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ဆၢတဲာ်ဒ်အ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်မၤအသိးန့ၣ်လီၤ.ပှၤလၢအတ ထံၣ်န့ၢ်အမံၤလၢလံာ်မူအပူၤဘၣ် (လံာ်တၢ်ကွဲးနီၣ်ပှၤတဖၣ်လၢတူၢ်လိာ်ခရံာ်အတၢ်ပျၢ်တၢ်ဒဲးဘးတဖၣ်အမံၤ) ဃုာ်ဒီးမုၣ်ကီၤလံၢ်ဒီးအကလူးတဖၣ်တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤဒီး၀ံအဘျၣ်ကဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤကွံာ်အီၤဆူတၢ်စံၣ်ညီၣ်အထူအယိာ်အနိၣ်မ့ၣ်အူဒီးကးအူအီၣ်၀ဲအပူၤ, လၢကမ့ၢ်တၢ်သံ (၂) ဘျီတဘျီန့ၣ်လီၤ. ( မးသဲ ၂၅း ၄၆, မၢ်ကူး ၉း၄၃−၄၈, လီၣ်ဖျါ ၁၉း၂၀, လီၣ်ဖျါ ၂၀း၁၁−၁၅, လီၣ်ဖျါ ၂၁း၈ )
၁၇. မူခိၣ်အသီဒီးဟီၣ်ခိၣ်အသီ
"ဘၣ်ဆၣ်ဒီးဒ်အတၢ်စံးပာ်အသိးန့ၣ်,ပကွၢ်လၢ်မူခိၣ်အသီဒီးဟီၣ်ခိၣ်အသီဖဲတၢ်တီတၢ်လိၤအိၣ်၀ဲလၢအပူၤန့ၣ်လီၤ" (၂ ပ့းတရူး ၃း၁၃, လီၣ်ဖျါ ၂၁း၂၂ )
ဘါထုကဖၣ်လၢကပိာ်ခရံာ်အခံလၢအ မ့ၢ်ပှၤကွၢ်သိလၢအဂ့ၤန့ၣ်လီၤ
ကစၢ်ယ့ၣ်ရူးခရံာ်လၢအလၢပှဲၤဒီးတၢ်ဂ့ၤတၢ်၀ါ,လၢအပှဲၤဒီးတၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်,တၢ်သးကညီၤတၢ်, မ်နကမၤစ၊ၤဘၣ်ယၤလၢယကပိာ်နခံလၢတၢ်သူၣ်တီသးတီန့ၣ်တက့ၢ်.
မ်နကဟ့ၣ်ဆူၣ်ထီၣ်ယဂံၢ်ယဘါကိးမုၢ်နံၤလၢအပှဲၤဒီးနတၢ်အဲၣ်, ဒီးဒုးနဲၣ်စုာ်ကျဲယတၢ်အိၣ်မူလၢသးသမူအကျဲန့ၣ်တက့ၢ်.
မ်ယကပူၤဖျဲးဒီးတၢ်အၢတၢ်သီခဲလၢာ်,ကဟုကယာ်ယၤလၢတၢ်ဆူးတၢ်ဆါဒီးတၢ်လီၤပျံၤလီၤဖုးတဖၣ်, ဒီးဆှၢယတၢ်အိၣ်မူလၢကမၤနတၢ်မၤလၢယတၢ်ဆိကမိၣ်ခဲလၢာ်,လၢယသး, ဒီးယသးကလၤ, ဃ့လၢနကဒိကနၣ်ယတၢ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ်, ဒီးဟ့ၣ်လီၤယၤတၢ်လၢယလိၣ်ဘၣ်တဖၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒ်နတၢ်ဘၣ်နသးလၢဆၢကတီၢ်၀ဲအံၤန့ၣ်တက့ၢ်.
ဆိၣ်ဂ့ၤယၤကိးမုၢ်နံၤဒဲးလၢနသးအတၢ်အဲၣ်,ဃ့လၢနကဒုးပလၢၢ်ဘၣ်ယၤလၢ နတၢ်စိတၢ်ကမီၤ,လၢနတၢ်မၤစၢၤတၢ်ပူၤဖျဲးလၢယတၢ်အိၣ်မူတနံၤဒီးတနံၤလၢယတၢ်အိၣ်မူ,ဆၢကတီၢ်ဖဲယခိးကွၢ်လၢ၀ဲဒၣ်တၢ်လၢတၢ်ပှဲၤလၢတၢ်အိၣ်မူဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခုဒီးကစၢ်ထီဘိတဘိယူၢ်ဃီန့ၣ်တက့ၢ်. အၤမ့ၣ်
